TOPONIME

TOPONOMASTIKË E BICAJ

Bysboç – Lëtuk – Qafa e Batës – Maja e Farkës; në kohë të Kaurrit thonë se ka kenë farka – Ujtë e Bicaj – Begza ­Qafa e Qarthit – Maja e Këlladës – Tu viret Ujë – Grygat e Rrahit të Gjeçit – Maja e Rrezhmes – Laku i Grykës së Pjepit – Kodra e Kabashit – Prroni i Sumakllit – Fusha e dy Prrojt ­Jazi i Vis Sumakllit – Kodra e Shtremët – Shuliani i Dushkut – Hijet e Sumakllit – Brraka e Thanavet – Shtegu i Krrabit ­Qafa e Arësit – Krepi i Gjuritzi – Krepi i Madh – Laku i Grygës së Varrit; këtu thonë se janë vorrue dy pëlaka dekë prej harsallekut – Podi i Gjuritzi – Qeta e Gjuritzi – Brraka e Gju­ritzi – Lami i Kuq; thonë se heret ka pasë qitë bar të kuq, tesh jo. – Krepat e Llesh Prendushit – Shkoza e Gjuritzi – Bari i Drendezt – Brrakat e Palushit – Kodra e Paldedajt – Podi i Stenës – Gropat e Botës – Brraka e Palnes; drue lis qi ban Ipu­shten e gjanë e të madhe; këtu janë ba germimet e mademit per tri vjet rresht; në Bicaj janë edhe dy vende ku kan ba gropime; materjalin e xjerrun (madem arit, si thoshin Malcorët) e kishin ba mur buzë prronit; por rritë ujt e marrë e tretë gadi krejt; tash per tash Shoqnija a tuj vijue punimet e veta në Meçe ase Ngarrell, afer Qelzet – Podi i Mjatës – Gjuri i Lëtukut

TOPONOMASTIKË KRYEZIU

Qafa e Benës, megjë me katund të Fletit e Bjeshke e \”Zot­nivet të Kryziut\”. Qafa e Klyzvet – Arët e Vjetra – Qafa e Malit -:.. Prroni i Fandit, i cilli perbAhet preLdy prrojevet të tjera: a) Prej Prroni të Zi, qi xen fill në Qallë të Ballcit, megjë me Iballe; b) Prej Prroni të Vogel, qi ka burimin perbri Kunorës së Dardhës. Të dy mblidhen sbashku në fund të Koders së Gegës e perbajnë Fandin e Vogel. Tuj kalue ne per Berdhet perzihet me lumin Lpat, qi nisë në Qafë të Malit. – Kodra e Nushaj – Mërijaj – Trashamali­Kunora e Dardhës, bjeshkë e madhe me kaproj, thi t\’ egjer, haru­sha, etj. – Kodra e Madhe – Qafa e Arrës – Laku i Hithit -. Kunora e Trunit – Guri i Leprit – Guri i Bletës – Guri i Xhu­dhijvet: kullosë fort e mirë, por curr i rrezikshem; këtu then qafen shpesh gjaja e gjallë. – Livadhi i Pelavet: motit qitshin kuaJt në Bjeshkë e i lejshin vetun ditë e natë. U kishin goditë nji kësollë e aty u mblidhshin me f jetë naten e u str.ukshin kur ishte mot i lig. Nji natë krajate (dallke) ken kan rrasë mbrendë; duhija paska pasë mshilë, deren, e kualt e shkretë cofë uni m brendë. prej këtej mbetë emni \”Livadhi i Pelave\”. – Kroni i Gjyshes – Podi i Çar­dakut, afer Urës Berdhet e në tokë (hudud) të Mirëditës, gjanë e giatë kund 10 metra kuadrat, e jo ma. Ky vend gjindet mjedis të rrugës së madhe, qi dikur perpiqte Shkodren me Prizrend. Motit, kur të Parët e Kryeziut ja paten shitë tokët e atij krahi Mirëditës, ndalne per vedi ket grimë vehd. Tu podi i Çarda­kut dahen dy rrugët: Ne e djathten, ajo qi të çon kah Qafa e Malit, ne e rrmakten tjetra qi të sht jen në katund të Kryeziut.

TOPONOMASTIKË- FLETI

Feja e Lenës – Qafa e Hithit – Kunora e Dardhës, megje ­Prroni i Benës – Qafa e Malit – Qafa e Benës: shteg kalimi me ra në Kryezi; dimnit, shpesh xehet prej borës e akullit – Maja e Kroshit – Maja e Bilhil – Laki 1) i Kronjnavet – Shtupa e Majes së Malit – Prroni i Sulajt – Prrani i Xhaurrvet: këto dy prroje bijnë më nji tjeter, qi quhet \”Olosk:ë\”, e shkon e mbaron në Dri. – Podi i Bjeshkës – Laki i Beqirit – Bokat e Majes – Brraka e Gojares – Krepi i ~adh – Podi i Stanit të Dervishit – Hija e Bjeshkës – Krahina \’e Xa.thit – Qafa e Ujit Verrë 2) – Stani i Zojës – Laki i Thanës – Kalaja.

TOPONOMASTIKË- DARDHA

Farka – Te ka cofë ndeçka – Molla e Kuqe – Ujtë e Mirë: ku del surfull – Kroni i Verrishës – Kroni i Ftoftë – Kro­ni i Lerthit – Kroni i Shkaut – Livadhi më Qaftë – Qafa e Ujit – Hija e Bjetës: a gjetë bleta tuj endë – Livadhi i Ndre Nikës – Livadhi i Markukës – Kodra e Palaj t – Livadhi mbi Mullt ­Te ka thye magari qafen – Koshi i Shkenzavet – Pjashtogu ­Kunora e dardhës – Trungajë – Qafa e Shkambit – Kroni i Lavers – Torishta – Trojet e Hershme – Te ka thye Ndre

,ia e Dardhës – Prroni i Keq – Prroni i Ugotit – Lumi i Dardhës:

Me skaj të lumit, në fund të njaj kershit (shkambit) del nja\’i krah ujë-surfull, qi nuk voglohet; as nuk shumohet kurr. Ka lugun guri sa \’i nieri giatë; shkojnë e lahen ndermjet të Shën Gjergjave, pse në ket kohë ka bolltisë (dalë) së pari, si thonë Malcorët. \’

Austrjakët, t\’ a diktuemen, paten nisë me shkue e me ba bajë per shndet. – Kodra e Gjollve – Mrizi i Madanavet – Ara e Palës – Ara në Hijet – Kodra e Madhe – Fijet e Qerretit – _ Ara në Boket – Lkejzë – Te Guri i Farkës: Kan ndi Oren tuj perzi pa­ret – Guri i Kolë Ndout: Tu ky gur n\’dikan Oren tuj perzi paret, vojtë me i a lypë, e kjo u paska pasë habitë menden më tjeter anë. N\’ atë ças pak a Kolë Ndou se i asht ndezë shpija e shkueka me efike. Këthyeka prep me gjith qen, e Iidhka në skaj të Gurit e niska me e thye. Kur çueka Zoti gjamë e vetimë per të këthjelltë, këta frigue e ikë e lanë atë vend pa gjetë gja – Qafa e Grisës – Kroni i Vat Nikës – Qafa e Ndoçelit – Shkallaç.

TOPONOMASTIKË. ARSTI

Kulla e Lekës: në breg të Drinit maje kodre. Ka mure të

rrxueme e temele. – Laku i Ojytetzës: këta, thonë, ka kenë heret Kulla e Lekë Dukagjinit – Maja e Thepit të Rrasës së Poshter. Këtu, si kallxojnë banorët e Arstit, asht kamba e Drangonit (kambë e madhe nieri). Per rreth gur, pyllë, lugina – Thepi i Rrasës s\’ E-

II Tuj ndeze qirln i zoti I shpls tha: NdimO. i Lumi Zot e Shejti Shen Nkolle I Te paçim rli ne aJre fande me na prapue gjitha rreziqet. me na prapue sherrln e Shejtanit e te inisanit (nieril)l per  Kodra e Artis st! Demt!s – Shpella e Madhe: e nAltë 10 bojë nieri, sa mos me i u pa kulmi; mOnd të rrinë mbr~ndë 300 kokrra berre e ka\’i birë terthuer qi s\’ ka fund. Me hjedM gurin aty kQ këthehet teposhtë, ngiatt! tuj ni bukur shum e s\’ i ndihet krisma kur mrrin në fund – Thepi i Sokolavet – Prroni i Stanit (bjeshkë) – Lavra e Arstit: megjë me Iballe. Kt!tu asht nji Kerrsh, kQ shifen 4 gjurmt! kali me patkoj e thuma. Thonë ka shkelë Kali Drangue – Lugu i Paradhit – Suku i Vorrit të Hajmit – Ara e Koçakut: ligë dikur nji rob shpije me Ingatë njitse e qitë jashtë në koçak (kësollë). Suka e Arstit – Podi i Pruejës – Kulla e St a­nevet (maje) – Livadhi i Margjokës – Prosek (maje) – Shala e Madhe (bjeshkë) – Kroni i Mardushes: Këtu, si thonë, A nji arkë paresh; kan nisë m\’e thye por s\’ i ka lanë vetima. Dikush ka pa Rojen kur i ka qitë në diell paret të Dielen e t:ndës (të Dielen e Larit) – Boka e Arstit – Çukbonë (bjeshkë) – Gjollëtafili ­Stani i Gegës – Prroni i Devës – Kodra e Peshkves.

Afer Kronit të Mardushes,· bjeshkë e Arstit, gjindet nji gur kater kandsh (qoshesh). sa \’i arkë e madhe. Tuj ruejt berret nji MiIiskais i ndrruem orësh (budallë) paska pasë pa hapët pare ari si zalli, e Oren tuj i mbledhë. Lutë Zotin me i a lanë hisen, e mbetë nji copë pare ari sa shplaka me vegë (rrfan~). Marrë atë pare e dalë në Gjakovë. Kur i a paskan pa, dashtë m\’e çue në Gjygjë per m\’e shterngue me kallxue të tjerat. Aj qitë be, e Ish ue; dhanë per atë pare 800 grosh (aso here), me gjithse ajo pare vyeke shum ma teper.

Ndie katundi i Miliskaut e Ishue me thye atë gur, por shkrepë rrfeja tri herë, e ata ba bisht e ikë me duer thatë. Mbas sish ardhë Iballja me thye mbë ta, por ndollë si perpara.

TOPONOMASTIKË Miliskau

Kulla e Stanevet – Qafa e Isen Markut – Savë (sukë) ­Shkambi i Tamës – Izhma – Kroni i Qopekut – Brija – Rrahishta – Kroni i Ftoftl – Senuç – Papw – Kroni i Balw Pepl!s – Kodra e Hysws – Hamallat – Kazaz – Shulla – Shpella e Ded Gjinit – Shpella e Kalbbtw – Arat e Këqija – Thepi i Me­sës – Guri i Hutit – Lmajë – Hamalla e Madhe – Lumi i Mi­Iiskaut – Shpella e Zezë – Lugje, Hurdha e Hordopit – Qafa e Ali Memës – Kroni i Savës – Shpella e Makdedës – Lumi i Kuq – Prroni i Lamit -, Prroni i Papws – Prroni i Gurravet, ­Prroni i Mesës – Shpellat e Kuqe: ketu thonë se janë Shtagat e Lekë Dukagjinit tw kryqzueme; janë nji meter gjatw. Ulë Leka vetë me kosh e vue në kerrsh (shkamb i gjallë).

TOPONOMASTlKE: APRRIPA E KEQE

Megja e Miliskaut – Qafa e Aprripës       
Maja e Ashtës

Kroni i Mustafës – Aprripa e Eper (kCi kan stanet e verës) ­Maja e Utit -Gurra e Gatë – Kroni i Shkozës – Lumi i Ma­gfupit – Guri i Pjepishtës, – Krojezt (qi dalin më njanen anë e më tjetren të Mrizit) – Ara e Uk Malës – Padi i Serimit – Ko­dra e Makgjonit – Vrelladelujit (qet ujë shum per vadë e të pim)

– Kodra e Vneshtve – Kodra e Ndue Buçës -:- Kizhi – Prosiqe – Guri i Harushës (shpella ka ka pasë ndejë Harusha) – çopegu: (Kt a a kenë motis nji krue rrethue me mriza. Në verë dalë barit me gja të gjallë, xanë nder veti e vra, tuj kenë kumbarë nder veti. Nji çika ndolli;! tuj qethë berret. Kahë i u prish ka zemra per vrasë të vëllazenvet, namka kruen edhe i vCtka grykës së gurrës leshin e xanka ujin. Aty e mbrapa jo dalë ma pikë uji me e nj oftë si asht, por vojtë e shperthye në Hardop (Mil iska) shi në breg të .Iu­mit, e gjysa tjeter gadi në fund t\’ Aprripës, afer bregut të Drinit, kështU qi në kurrnjanen anë s\’ perdoret per vadë, pse teper poshtë. Tesh vonë janë keni;! mundue me e xjerrë ket ujë kCi ii kenë \’heret, por të mrrijtmen tu toka e ritueme, paskan pasë këthye tu shpijat me ndjet me ki;!thye prap. Por naten pa andrra të mndershme e jo këthye tjeter) – Curri i Madh – Curri i Shkypes – Curri i Bjetës – Kodra e Livadhit – Mrizi i Lmashkut – Mrizi\’ i Dedës ­Kodra e Shisavet – Ara e Delis – Gjalli:!t e Hajdar Ukës – Ko­dra e Shanit – Bomiri i Kelës – Currat e Bardhë – Thika e Harapit – Curri i Brenit – Currat e Kryqit – Lugu i Keq

Qafa·e Lugut të Binit – Shpella e Lunderzes (shpellë e giatë buzë Drini) – Rrethakolli – Lugu i Currit të Shkypes.

. Guri i Kromës. Gjindet në breg të Drinit. Kur i hin kujë zhuga (kroma), marrin asi guri të shkrythtë, e shtinë e e lanë n\’ undyrë 6 dit, mandej lyhen me te e shndoshen pa tjeter. Ka gur të verdhë qi vije per mashkuj e gur të kuq per femna. Këtu nji Shoqni Hin­glize, nen Drejtimin e z. Ingjenjer Smith, ka nisë qysh vjet në verë (1931). veprimet e germimevet per gjetje mademi. Thonë se ketupari e per rreth gjindet madem\’ arit, argjandi, bakrit, surfulli, zhive e hekuri.